Er heerst nogal wat onduidelijkheid over de noodzaak van een lastmomentbeveiligingsysteem
voor graafmachines die worden ingezet als mobiele hijskraan.
Graafmachines worden gebruikt voor graafwerk maar ook voor maai- en sloopwerk, overslag en -door hun
compacte bouwwijze en tweedelige giek- regelmatig ingezet voor hijswerk, in plaats van mobiele telescoopkranen.
Om als hijskraan te worden gebruikt, moet een graafmachine voorzien zijn van een lastmomentbeveiligingsysteem,
een lmb. Eeen dergelijke voorziening is wettelijk verplicht voor een werktuig dat is 'ingericht en bestemd voor
het verticaal verplaatsen van een vrijhangende last' (de definitie van een mobiele kraan in de Europese
machinerichtlijn). Voor hijswerkzaamheden in samenhang met graafwerk -bijvoorbeeld leggen van rioleringsbuizen
nadat de graafmachine de sleuf heeft gegraven- is voor het hijswerk een lmb conform NEN474-5 verplicht als
de last zwaarder weegt dan 1000kg en/of het lastmoment groter is dan 40.000 Nm. Opdrachtgevers zijn bovendien
gerechtigd extra voorzieningen te verlangen als zij menen dat daarmee de veiligheid op hun terreinen verbetert.
De werkgever/eigenaar is verplicht zijn hijskranen in goede staat te houden.
Het keuringsregime voor hijskranen is in mei 1982 ingevoerd. Sindsdien zijn de gebruikskeuringen wettelijk
verplicht voor kranen met een bedrijfslast van 2 ton of meer in de volgende gevallen:
- Na ingrijpende wijzigingen en/of herstelling vóór heringebruikneming
- Na langdurige stilstand of buitengebruikstelling vóór heringebruikneming
- Na demontage vóór heringebruikneming elders
- Periodiek
Zo dikwijls als voor een veilig gebruik van de kraan redelijkerwijs noodzakelijk is,
maar ten minste één keer per jaar. Voor belgië eens per kwartaal.
Voor deze keuringen moet de werkgever/eigenaar een deskundige of deskundige organisatie inschakelen. Hij is vrij
in zijn keuze, behalve als het gaat om een mobiele kraan of een torenkraan met een bedrijfslastmoment van
10 tonmeter of meer. Dat geldt ook voor de graafmachine als deze wordt ingericht en bestemd is als arbeidsmiddel
voor verticaal transport (hijswerk). Bij deze kranen moet de eigenaar/gebruiker voor bepaalde keuringen een door
het Ministerie van SZW aangewezen instantie inschakelen voor de keuring na ingrijpende wijziging én voor
periodieke keuringen voor het eerst 2 jaar na eerste ingebruikname en vervolgens telkens na elke 2 jaar
(2-2-2 regeling). Aangewezen instanties zijn boma+Keboma, SGS Technische Inspecties, AIB-Vincotte Nederland
en TÜV Nederland. De resultaten van de keuringen moeten in het machineboek van de kraan worden vermeld. In
geval een door SZW aangewezen instelling met gunstig resultaat de keuring heeft uitgevoerd, wordt vanaf
1 oktober 2000 hierop een TCVT (Toezichthouder Verticaal Transport Certificeringen) certificaat van goedkeuring
afgegeven. Tijdens de keuring wordt er door de keurmeester van de aangewezen instantie gecontroleerd of er
een werkende lastmomentbeveiliging aanwezig is die voldoet aan de wettelijke eisen en normen die de TCVT
-namens de minister- aan een grondverzetmachine met hijsfunctie stelt.
Bovenstaande materie is best begrijpbaar maar er heerst nogal wat onduidelijkheid. Robert Mackenbach van ETI
meende mede daarom dat er behoefte is aan een eenvoudiger lmb-systeem dat specifiek voor hijsende
grondverzetmachines is ontwikkeld en dat daarom ook een stuk goedkoper kan worden. Het lmb-systeem
is ontwikkeld door Robert Mackenbach en wordt geleverd in verschillende uitvoeringsvarianten. Het systeem
voldoet aan alle wettelijke eisen en de kracht zit hem in de eenvoudige en doeltreffende werking en
de lagere aanschafkosten. De meest eenvoudige versie kost - afhankelijk van de montage en dragermachine -
€ 3750,- Deze meest eenvoudige versie heeft één tabel. De meest uitgebreide lmb is o.a. geschikt voor
graafmachines die worden ingezet bij werkzaamheden aan de railinfrastructuur. Deze versie heeft - afhankelijk
van de gekozen afstempeling van de graafmachine - tijdens hijswerkzaamheden vier afzonderlijke
instelmogelijkheden. Dit lmb-system is ook geschikt voor autolaadkranen, wielladers en andere
grondverzetmachines. De inbouw en keuring ervan vinden plaats in geselecteerde werkplaatsen waar men beschikt
over kennis van grondverzetmachines en lmb's. Uiteraard wordt het systeem geleverd onder de bepalingen van
de machinerichtlijn en wordt een CE verklaring afgegeven.